KALECİ AYRICALIĞI

Kaleciler diğer futbolculara oranla daha farklı özellikler taşır. Bu özellikler, fiziksel olduğu kadar teknik ve taktik açılardan da  farklıdır.

            Fiziksel açıdan bir kaleciyi diğer futbolculardan ayıran en temel özellik, daha bileşik sportif hareketler yeteneğine sahip olmasıdır. Özellikle, cimnastik karakterli hareketler ve atletik anlamda genel performansları daha üstündür. Çabukluk, çabuk kuvvet, temel kuvvet, sıçrama yeteneği, hareketlilik, esneklik yetileri daha üst düzeydedir. (Buna karşın, sürat, orta ve uzun süreli dayanıklılıklar açısından durum tam tersidir).

            Konu kaleci temel tekniği olmasına rağmen, kaleciler için özel önem taşıyan “reaksiyon” konusuna kısaca değinmek gerekir. Fiziksel özellikler açısından bir kalecide aranması gereken en ayırt edici özellik, reaksiyon zamanının çok kısa olması ile bağlantılı genel vücut kitlesini hareket ettirebilmesindeki çabukluktur (hareket sürati).

            Reaksiyon zamanı, uyaranın verilmesi ile bireyin bu uyarana istemli olarak verdiği tepkinin başlangıcı arasında geçen süredir. Reaksiyon zamanı, karar vermenin hızını ve etkisini gösteren önemli bir performans ölçüsüdür. Bir sporcunun, tepki verebildiği hız veya çabukluk, hareketin hızla ortaya koyulmasını gerektiren beceri ile birleşen özelliklerden birisidir. Hız ve çabukluk gerektiren becerilerde, başarı hıza bağlıdır. Sporcu (kaleci), pozisyonun özelliğini ya da bir rakibi sezer, ne yapacağına karar verir ve etkili bir şekilde harekete geçer (Durmuş,1994:15). Özellikle görsel reaksiyon ve hareket hızı, iyi bir kaleci olabilmenin temel koşuludur.

            Kalecilerin reflekse bağlı kalecilik yetileri değil, reaksiyona bağlı kalecilik yetilerinden söz edilebilir. Çünkü refleks, istemsiz yapılan bir karşı harekettir ve reaksiyondan daha kısa sürede bir uyarana karşı tepki vermektir. Refleks doğuştan gelen bir yeti, reaksiyon ise doğuştan gelen bir yeti olduğu kadar geliştirilmesi mümkün olan bir özelliktir.

            Çabukluk, çeviklik, esneklik, reaksiyon sürati, tepki sürati, çabuk kuvvet, alan içinde pozisyon alabilme ve oryantasyon yeteneği, dengeyi koruyabilme ve dengeli hareket edebilme yeteneği, koordinasyon, zamanlama, dikkat ve konsantrasyon, cesaret, özgüven ve kontrol, liderlik vb. özellikler üst düzeyde kalecilerin sahip olması gereken özellikledir (Konter E,1996:10).

            Taktik açıdan ise, kaleciyi diğer futbolculardan farklı kılan şey onun, kale sahası içerisinde oyuna katılmama görüntüsü veren ancak, oyunun sonucunu belirleyici önemde olmasıdır. Çünkü, onun hatası  gol ile sonuçlanan bir durum yaratmaktadır. Bu temel farklılığın yanı sıra, oyunu hızlandırma ve yavaşlatma, topu el ile veya ayak ile oyuna sokma ve savunma oyuncusu gibi rol alma bir kalecinin taktik davranışlarını yansıtır.

            Teknik açıdan bir kalecinin diğer futbolculardan farklılığı ise, onun topu el ile oynama serbestisi ve vücudunun bütününü futbolculardan farklı bir biçimde kullanmasından kaynaklanır (atlama, sıçrama, plonjon, v.b.).

            a) Top tutma;Kalecinin değişik biçimlerde gelen topları, ellerini ve vücudunu kullanarak kontrol etmesidir.

            * Yerden gelen toplar eğilerek, diz çökerek ve yanlara uzanarak tutulur.

            * Yere paralel gelen toplar ise, kalecinin üzerine bel ve göğüs seviyesinde öne ve yana doğru gelen toplardır. Kalecinin üzerine gelen toplar dengeli bir duruş ile top karın ve göğüste bloke edilerek tutulur. Yanlara doğru gelen toplarda ise, yana doğru uzanma-atlama becerisi kullanılır (plonjon). Öne doğru gelen toplarda ise, topun gelişi tamamlanmadan öne uzanarak top bloke edilir.

            * Yüksek gelen toplar kalecilerin sıçrayarak topu en üst noktada tutup, göğüste bloke edilmesi tekniğine dayanır.

            b)Topu yumruklama;Topun tutulamaması gibi durumlarda yumrukla uzaklaştırılmasıdır. Sıçrama ve uzanma özelliğini gerektirir. Bazı durumlarda, çok sert şutlarda ve topun kayganlığından dolayı tutulamayacak toplarda da uygulanması gerekebilir. Tek veya çift elle, bileğin kilitlenmesi ile, ellerin yumruk yapılması ve yumruğun düz kısmının topa teması ile gerçekleştirilir.

            c) Topun oyuna sokulması;Kale atışlarında ve özellikle kalecide sonlanmış bir rakip atağın sonucunda topun oyunun devamı açısından kendi takım oyuncularına aktarılması ile gündeme gelir. Kale atışlarında ve geri paslarda top oyun kuralları gereği ayak ile oyuna sokulurken, rakip takım ataklarından sonra kalecide sonlanan top el ya da ayak ile oyuna sokulabilir.

            * El ile topun oyuna sokulması, topun yerden yuvarlanarak atılması ile ( çok uzun olmayan mesafelere), omuzdan atarak veya yandan fırlatarak (savurarak) gerçekleştirilir.

            * Ayak ile oyuna sokulması ise, kale atışı dışında vole ve yarım vole tekniği ile gerçekleştirilir.

            Vole, top koşu adımı sonrası elden öne doğru bırakılırken, topun alt kısmından ayak ile vurulması tekniğidir. Yarım vole, top elden bırakıldıktan ve yere temasından hemen sonra, genelde ayak üstünün kullanıldığı vuruş tekniğidir. Topun eğrisi daha az olurken, hızı daha yüksektir.

            d) Yer tutma;Kalecinin kale önündeki pozisyonlarda, topun bulunduğu noktaya  göre kalesindeki kendi bulunduğu noktasını belirlemesidir. Topun bulunduğu yerin değişmesine bağlı olarak, kalecinin de kalesindeki bulunduğu nokta sürekli değişir. İdeal noktada bulunma, topun tutulması ve yumruklanması gibi kalecinin esas işlevlerini yerine getirmesini kolaylaştırır. Yer tutmadaki temel formasyon, top ve iki kale direğince oluşturulan üçgenin açı ortayı üzerinde bulunmaktır. Yer tutma, oyunun hareketliliği anında açı ortay üzerinde durmayı gerektirirken, duran toplarda (köşe vuruşu ve barajlı serbest atışlarda) kalecinin yer tutması açı ortayda durmayı gerektirmez. Kalecinin bazı pozisyonlar gereği ileriye çıkması söz konusudur. Bu durumda, yer tutma ise, gereken anda gereken mesafede kaleyi terk etme anlamı taşır.

EN İYİ 10 KALECİ

1- Iker Casillas

2- Julio César Soãres Espíndola

3-  Petr Čech

4- Manuel Neuer

5- Maarten Stekelenburg

6- Víctor Valdés

7- Fernando Néstor Muslera

8- Edwin van der Sar

9- Gianluigi Buffon

10- Timothy Matthew Howard

İyi Bir Kaleci Nasıl Olmalıdır?

İyi Bir Kaleci Nasıl Olmalıdır?

Onlar, milyonları peşinden koşturan o 'sihirli meşin yuvarlağın' bekçileridirler.O sihirli meşin yuvarlak ki artık onların tüm hayatı olmuştur.
Kimi zaman bir günah keçisi, kimi zaman ise taraftarın taptığı bir kahramana dönüşebilirler.Kimi zaman bir maçı tek başına kazandırabilir, kimi zaman ise şampiyonluğun baş mimarı olabilirler.Taraftarın en çok kızdığı, zaman zaman ise günah keçiliğinden 'şamar oğlanı' mertebesine yükselttiği de onlardır.‘Messsiiiii.. Messsssiiiii ve harika bir gol!! Tribünler ayakta, müthiş bir atmosfer var’ diyen spikerin çoşkusuna üzülüp, yıkılan ve hatta kahrolan da onlardır.

Çok çok eskiden "insanın aptalı futbolcu, futbolcunun aptalı da kaleci olur" derlermiş. Günümüz futbolunda taraftarlar gol atanlara büyük saygı, gol yiyenlere ise büyük kızgınlık beslerler.Bu kızgınlığın kimi zaman ölçüsünü de kaçırırlar.İşte bu yüzdendir ki kaleciler başarılı olmak istiyorlarsa biraz da vurdumduymaz olup, sinirlerine hakim olmalıdırlar.



Savunması berbat olan bir takımın bile, maçı kaybettiğinde, maçın tek suçlusu onlardır.Taraftarların yanı sıra kendi takım arkadaşlarından bile zaman zaman tepkiler alabilirler.Tüm bunlar yetmezmiş gibi teknik direktörleri çıkıp, "kaleci gol yedi, ne yapalım" diyerek başarısız sonuçtan onların vasıtasıyla sıyrılabilir.


Eski Milli Kaleci Eser Özaltındere; ‘’Kaleciler de şarap gibidir, yaşlandıkça, eskidikçe tatları artar. İleriki yaşlarda pozisyon bilgisi çoğalır. Bu da işlerini iyi yapmalarını sağlar.Bir kere kalecinin hata yapma korkusu olmayacak. Bu zaten kalecileri mahveden bir korkudur. Gol yemekten korkan bir kaleci golü de yer.’’ diyerek bu zorlu mesleği tanımlıyor.

Peki, iyi bir kalecinin olmazsa olmaz hangi özellikleri taşıması gerekir? Dilerseniz bu özellikleri tüm detayları ile inceleyelim.

Temel futbol becerileri nasıl olmalıdır?

Kaleciler kendi ceza alanları içerisinde meşin yuvarlağın sihirli büyüsüne kapılmadan ağlarla buluşmasına engel olurlar.Ancak zaman zaman bu bölgenin dışında da meşin yuvarlağa ellerini kullanmadan müdahele gerektiren durumlarda oluşabilir.İyi bir kaleci olmanız için Messi’nin tekniğine sahip olmanız gerekmez.Bunun yerine iyi top kontrolü, pas ve meşin yuvarlağa vuruş tekniğinin iyi olmasının yanında mutlaka özgüvenin de yerinde olması yeterlidir.

Top tutuşu nasıl olmalıdır?

Kalecilerin top tutuşu, iyi bir kaleciyi tanımlamak için en belirgin kriterdir. Bu özellikte Dünya’nın iyi kalecisi olarak Eski İngiltere Milli Takım kalecisi David James’i örnek olarak gösterebiliriz. İyi top tutma, kalecilerin yeteneği ve tam anlamıyla rakipleri karşısında başarılı kurtarışları için güven verir. Top kullanma becerileri, takımları için her zaman büyük avantaj getirir.Burada buna ek olarak topu alıcak olan futbolcunun da tekniğinin iyi olması gerekmektedir. Kaleci içgüdülerini iyi kullanabilmelidir.Ceza sahası içindeki topların hız, yörünge ve yüksekliğe dayalı hareketlerini çabuk sezebilmelidir.

Konumlandırma nasıl olmalıdır?

Dünya’nın en iyi kalecileri arasında gösterilmeyi başaran Edwin van der Sar gibi muhteşem bir uçuş ile kurtarış yapan kaleciler çok nadirdir.Peki neden? Eh, iyi kaleciler her zaman doğru yerde konumlanırlar.İşte bu yüzden iyi bir eldiven olmanın şartları arasında olmazsa olmazımız kale çizgisinde iyi bir konum almaktır.

Refleksleri nasıl olmalıdır?

Kaleciğin olmazsa olmazı olan refleksler kaleciler arasında kalite farkını belirleyen en önemli faktörlerden biridir.Oyun zekası gelişmiş ve iyi reflekslere sahip kaleciler karşı karşıya pozisyonlarda rakiplerine zor anlar yaşatabilirler.Dünyanın en iyi kalecilerine baktığımızda mükemmel reflekslere sahip olduklarını görebiliriz.

Fiziksel özellikleri nasıl olmalıdır?

Genellikle yeşil sahaların en uzun boylu oyuncuları kalecilerdir.Bu uzun boyları sayesinde hava toplarında rakip oyunculara karşı büyük avantaj sağlarlar.Bununla birlikte kalecilerin fiziksel varlıklarını iyi koruyabilmeleri gerekmektedir.Fiziksel yapılarını uzun süre ayakları üzerinde durdukları için korumaları çok çok önemlidir. İyi kaleciler, penaltı vuruşu ve ya bire bir pozisyonlarda rakibin düşüncesini olabildiğince önceden sezerek, güçlü fizikleri ile fark yaratabilirler.Kaleciler, zihinleri ile fiziklerini aynı ölçüde hareket ettirdikleri taktirde başarılı kurtarışlar yapabilirler.

Sezgileri nasıl olmalıdır?

Kaleciler rakibin ilk saldırı noktasında bulundukları gibi aynı zamanda kendi takımlarının da merkezi savunmasının göbeğinde konumlanırlar.Dolayısıyla iyi bir kaleci gelişebilecek tehlikeli pozisyonların önceden farkına varıp, savunmadaki takım arkadaşlarını uyurmalıdır.Kaleci ile savunma oyuncuları arasında iyi bir uyum olması gerektiği gibi kaleciler kimi zaman oyun içerisinde takım arkadaşlarına teknik direktörlük yapmalıdırlar.Çünkü oyunun her alanını bulundukları konum itibariyle rahatça görebilmeleri mümkündür.

Ana hatlarıyla incelediğimiz bu özelliklerin yanında, kalecilerde bulunması gereken diğer özelliklere de kısaca bir göz atalım.
Çeviklik: Çevik ve hızlı olan kaleciler her zaman diğer meslektaşlarına kıyasla çok daha başarılı olurlar.Karar: Zamanlama ve kararlılık çok önemlidir.İyi bir eldiven hızlı bir zamanlama ile doğru kararı alabilir.Ceza Sahası Komutanlığı: Kaleciler belirttiğimiz gibi sadece kale çizgisinin değil tüm ceza sahasının tek hakimi ve komutanı olmalıdır.

Bağlılık ve Sakinlik: Takımı yenik durumda olsa bile kaleciler, sakin olup, asla oyundan vazgeçmemelidirler.Her zaman tetikte ve oyunun galibiymiş gibi özgüvenli şekilde görevlerini sürdürmelidirler.


Uzun lafın kısası;

Kaleciler, futbolun ana merkezindedir.Dolayısıyla zihinsel, fiziksel ve teknik niteliklerin iyi bir kalecide mutlak suretle yüksek dozda olması gerekmektedir.Kaleciler için tüm bu özelliklerin yanında bizlerin de bazen açıklayamayacağımız gelişmeler yaşanabilir.İşte, tüm bu gelişmeler için onlara bu unutulmaz film repliğini hatırlatabiliriz.

“Gülersen, bütün dünya seninle birlikte güler, ağlarsan tek başına ağlarsın!”

kalecilik

Kaleci çalışması çabukluk üzerine kurulu bir program takip etmeli ve

antreman periyotlarında devamlı çabukluğa dayalı hareketler yapılmalıdır.

İyi bir kaleci,ilk hamlesinden sonra,hemen ikinci hamleyi yapabileceği pozizyonu en kısa zamanda almalıdır.

Kalecinin normal duruş pozizyonu,dizler hafif kıvrılmış,ayak uçlarında(Yaylanma pozizyonu)ve ayaklar omuz hizasına kadar açık olmalıdır.

Topu tutarken dikkat edecegi kurallar bacaklar fazla açık olmıyacak ve topun gelişine göre gerekirse tek dizini yere koyarak topun kotrolünü sağlamalıdır.

Kalecinin hava topuna çıkması:

Kalecilerin korkulu rüyası yan toplardır.bunlar kavisli ve sert yapılan ortalardır.

Burada kaleci zamanlamasını(Tayming)iyi yapmalı topla nerede buluşacağını tahmin ederek terettüt geçirmeden topa hakim olacağı noktaya gitmelidir.

Bu zamanlamayı yapamıyan kaleciler topa boşa çıkar ve oyundan düşer.

Sert ve falsolu gelen topları tutmak yerine,tek veye çift yumrukla sahanın ölü noktalarına uzaklaştımaları gerekir.

Kaleci şunu kesinlikle unutmamalıdır,boy ve kollarının avantajını iyi kullanmalı,havadaki toplara çıkarken,darbelere maruz kalmaması için bir dizini kırarak topa çıkmalı.

Topu havada bloke ettiği zam

an elinin iki baş parmağı kesinlikle topun arkasında olmalı  eller topta (W)bu şekilde olmalıdır,yoksa topa hakim olması zordur.

Havada yakaladığı topu ani bir hareketle gögüsüne çekmeli %.100 kotrolu altına almalıdır.

İyi bir kaleci sogukkanlı ve çabuk,taymingi kuvvetli olmalıdır.Kesinlikle top sahanın neresinde olursa olsun,toptan gözlerini ayırmaması ve oyundan kopmaması lazımdır.

Topu değaj ve elle oyuna zamanında sokmalı ve topu takımını atak hazırlığına getirecek şekilde olumlu kullanmalıdır.

Geri pasa antremanlarda çalışması gerekir,topa ayakla kontrol,kaleciler için modern futbolda önem kazanmıştır.

Kaleciler defansının en arkasıda olma avantajını iyi kullanmalıdır,defanstaki arkadaşlarının hatasını görerek onları ikaz etmeli ve yapması gerekenleri söylemelidir.(Oyun okuma)

Korner atışlarında:Ön direk ve arka direk çizgisine arkadaşlarını yerleştirmelidir.

Serbest atışlarda,barajını iyi kurdurmalı ve barajın arkasında parmaklarının ucunda,hamle yapmaya hazır vaziyette beklemelidir.

Kaleci çalışmalarında,baraj kurdurma çalışması yapılması ihmal edilmemeli.

Yanlış kurdurulan bir baraj,günümüz futbolunda gol demektir.

Antremanlarda penaltı çalışması yapmalı ve rakip,takımın penaltı atan oyuncusunun atış,sitilini önceden takip etmelidir.

rakip forvetle bire bir kaldığı pozizyonlarda,rakibinin üzerine hızla çıkarak,açıyı kapatmalı ve topa vurş mesafesini daratmalıdır.

Aşırtma vuruşlara,dikatli olmalı ve kalesinden fazla öne çıkmamalı,ceza sahasının her noktasına hakim olmalıdır.

Bütün pozizyonlarda, iki kale direğinin ortasında olmalı.

Her kaleci zaman zaman hatalı gol yer,bu demek değilki tekrar hata yapacam,pisikolojisi içinde olmamalı ve kendine olan güvenini asla kaybetmemelidir.

• Kaleci her zaman tetikte olmalı .
•  Kaleci kayma adımlarını çok iyi yapmalı . 
• Refleks ve ayak hareketleri yapmalı . 
• Her gün koşu antrenmanı yapmalı